Wij zijn op zoek naar een Allround medewerker Technische Dienst en een Manager Marketing, Communicatie en Sales. Heb jij de passie en drive om ons team te komen versterken?

Wij zijn Zeehondencentrum Pieterburen: hét zeehondenziekenhuis van Europa.  Maar we doen veel meer dan zeehonden opvangen en verzorgen. Meer en meer verleggen wij onze focus naar de toekomst van het Waddengebied waarin mens en natuur met elkaar in balans zijn, waarbij we veel verder kijken dan het individuele dier. Wij maken mensen bewust en werken aan een betere relatie tussen mens en natuur, specifiek voor het Waddengebied. De zeehond is daarin een belangrijke graadmeter. Daarom zijn we initiatiefnemer van Werelderfgoedcentrum Waddenzee: een nieuwe plek om de Wadden mee te maken, in de haven van Lauwersoog. Hier werken we aan een gezonde balans tussen mens en natuur, voor de wereld van morgen. Met de handen uit de mouwen. En met het UNESCO Werelderfgoed de Waddenzee als inspiratie.

Allround medewerker Technische Dienst
Als Allround medewerker Technische Dienst ben je samen met je collega’s verantwoordelijk voor de onderhoud van verschillende technische installaties. Onder andere de waterzuiveringsinstallaties van de baden van de zeehonden.

Manager Marketing, Communicatie en Sales
Als Manager Marketing, Communicatie en Sales ben je verantwoordelijk voor het Marketing en communicatie team van het Zeehondencentrum. In nauwe samenwerking met het managementteam, waar jij zelf ook onderdeel van bent, ben jij de drijvende kracht achter het ontwikkelen van onze resultaatgerichte marketing- en communicatiestrategie. En help je mee met de transitie naar het WEC.

Ben je enthousiast geworden over een van deze functies? Bekijk dan onze vacaturepagina voor meer informatie.

In het weekend van 7 & 8 oktober is het weekend van de wetenschap. Ook het Zeehondencentrum doet dit jaar weer mee. Dit jaar met het onderwerp: hoe kijk je als je niets kunt zien? We gaan het hebben over de zintuigen van de zeehond. Om precies te zijn: de snorharen.

Als wij iets willen vinden, gebruiken we meestal onze ogen en handen. Zeehonden moeten het onder water heel anders doen. Met hun snorharen kunnen ze de kleinste trillingen in het water opvangen en voelen waar vissen zwemmen. Zelfs als de vis al bijna 200 meter verderop is, kan de zeehond de achtergebleven trillingen nog voelen! Tijdens Weekend van de Wetenschap kun je in het Zeehondencentrum Pieterburen ervaren hoe een zeehond dat doet. Kom langs om snorharen te voelen, van dichtbij te zien hoe ze werken, en om de wetenschappers te ontmoeten die hier onderzoek naar doen. Deze activiteiten zijn gratis inbegrepen bij het kopen van een ticket voor je bezoek aan ons.

Datum en tijd

Zeehondencentrum Pieterburen benoemt Bas Wemmenhove per 28 augustus als operationeel directeur
Bas wordt verantwoordelijk voor de dagelijkse aansturing van het Zeehondencentrum in Pieterburen: Hij gaat in Pieterburen de komende twee jaar organisatorisch en inhoudelijk aan de slag om de dagelijkse operatie klaar te stomen voor een nieuwe toekomst in Lauwersoog. Hij ondersteunt Directeur-Bestuurder Niek Kuizenga, die gaandeweg steeds meer tijd en aandacht nodig heeft voor de realisatie van het Werelderfgoedcentrum Waddenzee en het smeden van nieuwe samenwerkingsverbanden.   

Bas: “Ik vind het een enorme eer om de dagelijkse aansturing van het Zeehondencentrum in Pieterburen, en later in Lauwersoog, op me te nemen. Vanaf jonge leeftijd heb ik een enorme affiniteit met de natuur. De transitie naar één Werelderfgoedcentrum is prachtig en uitdagend tegelijk. Het biedt de kans om verder te bouwen aan een stevig fundament waarin natuur en mens centraal staan. Ik kijk er naar uit om mijn collega’s te ondersteunen en faciliteren in het uitvoeren van hun dagelijkse werkzaamheden.”

Niek: “Bas is een zeer ervaren people-manager, die onze passie voor de zeehond en het Unesco Werelderfgoed Waddenzee met ons deelt. Hij wordt gedreven door de wens om “ons” verhaal uit te dragen en daarmee bij te dragen aan een wereld waarin natuur en mens met elkaar in balans zijn. Bas is een bezielde én zakelijke persoonlijkheid. Iemand die onze missie en visie uitdraagt en medewerkers hierin meeneemt”  

Zeehondencentrum Pieterburen is opgericht 1971. In 2025 staat er een verhuizing gepland naar Lauwersoog. De komende twee jaar realiseren we vanuit Pieterburen dé plek om te leren over, werken aan en bij te dragen aan duurzaamheid, klimaatverandering en biodiversiteit. Met als uitgangspunt, verhalenverteller en (klimaat) icoon: de zeehond. Slechts één stukje van een veel groter geheel. Het is onze overtuiging dat gezonde zeehonden en een gezonde zee onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. In ons centrum bestuderen onderzoekers wat we van dit principe kunnen leren. Voor de zeehond, voor onze zee én voor onze eigen gezondheid.

Van 7-10 juni hebben Matilde Trambajolo (stagiaire dierenarts) en Anna Salazar Casals (dierenarts) de Gezondheidsconferentie Dierentuinen en Wilde Dieren 2023 bijgewoond, die plaatsvond in Valencia.

De organisatoren zeiden: “Deze conferentie biedt een uniek platform voor leden van de veterinaire gemeenschap, liefhebbers van wilde dieren en natuurbeschermers van over de hele wereld, om samen te komen, te discussiëren en kennis uit te wisselen over verschillende onderwerpen, waaronder de laatste vorderingen in onderzoek en de beste praktijken in het behoud van wilde dieren, diergeneeskunde en dierenwelzijn. Nu we geconfronteerd blijven worden met een snel veranderende wereld van opkomende ziekten, habitatverlies en klimaatverandering, is het werk van dierenartsen in dierentuinen en wildparken belangrijker dan ooit. Ons beroep speelt een cruciale rol in zowel het behoud van bedreigde diersoorten als de bescherming en het welzijn van de dieren onder onze zorg. Onze inzet, expertise en inzichten zijn van onschatbare waarde voor de bredere wetenschappelijke gemeenschap, beleidsmakers en het publiek.”

De conferentie was erg interessant, de inhoud erg leuk en informatief, en de mensen ontzettend aardig en bereid om te leren en samen te werken.

Matilde presenteerde een project dat ze deed voor haar masterthesis in de dierentuin van Barcelona. In dit project werd gekeken naar resistentie tegen antibiotica in de dierentuin. Ze keek naar verschillende monsters van verschillende dieren en controleerde op antimicrobiële resistentie. Matilde presenteerde haar resultaten. Dit is de samenvatting van haar presentatie:

“Het potentieel voor het ontstaan van antibioticaresistentie (AR) in dierentuinen vormt een uitdaging voor de juiste behandeling van individuen en een potentiële bedreiging voor de volksgezondheid. Deze retrospectieve studie was gericht op de kenmerken van AR bij zoogdieren gehouden in de dierentuin van Barcelona tussen 2016-2021. Bacteriële kweken (n=1026) werden uit klinische dossiers gehaald, waarvan 29% positief was met beschikbare antibiogrammen (n=298). Hiervan werden 238 antibiogrammen geselecteerd volgens een “eerste-bacterie-genus-per-isolaat-per-patiënt” methodologie, voornamelijk van Bovidae (n=63), Delphinidae (n=41) en Hominidae (n=32). AR werd beoordeeld met inbegrip van het jaarlijks voorkomen van multidrugresistentie (MDR) (d.w.z. bacteriën die resistent zijn tegen drie of meer antibioticaklassen)a, het genereren van een cumulatief antibiogram (CA) (d.w.z. gevoeligheid van de tien meest geïsoleerde bacteriën voor de tien meest gebruikte antibiotica)b,c, en niet-gevoeligheidstrends voor geselecteerde pathogenen. De meest geïsoleerde bacteriën waren Escherichia spp. (n=78), Pseudomonas spp. (n=44) en Staphylococcus spp. (n=42). Jaarlijkse MDR-percentages schommelden tussen 28% (9/32 isolaten, 2018) en 72% (13/18, 2016; 20/28, 2019), zonder vastgestelde evolutie. De CA onthulde lage gevoeligheid van de meeste Gram-negatieve bacteriën voor ampicilline (0-70%; x̄=15%) en cefalexine (13-81%; x̄=35%). Ook Pseudomonas spp. vertoonde lage gevoeligheid voor verschillende antibiotica (0-86%; x̄=43%). De jaarlijkse ongevoeligheidspercentages daalden significant voor Escherichia, maar stegen voor Pseudomonas en Enterococcaceae (p<0,05). Over het algemeen werd AR aangetoond voor bacteriële isolaten in de dierentuin van Barcelona, wat de noodzaak voor een rationeel gebruik van antibiotica onderstreept. Bovendien laat deze studie zien hoe CA kan dienen als leidraad voor empirische voorschriften wanneer deze voorzichtig worden uitgewerkt en geïnterpreteerd.”

Anna presenteerde de resultaten van het artikel dat in augustus 2022 werd gepubliceerd over zeehondenverstrikkingen. Het publiek was erg blij met de inhoud van de lezing en was verrast door de resultaten. Dit is de samenvatting van Anna’s presentatie: “In de afgelopen decennia is de hoeveelheid marien afval in onze oceanen toegenomen, wat heeft geleid tot meer interacties tussen afval en dieren. Meer interacties leiden vervolgens tot meer verstrikkingen, waardoor het normale gedrag van een dier verandert en zijn overleving mogelijk wordt beïnvloed. De huidige studie verzamelde informatie over twee soorten fociden, gewone zeehond (Phoca vitulina) en grijze zeehond (Halichoerus grypus), die gedurende 11 jaar (2010-2020) langs de Nederlandse kust (n=145) werden getroffen door marien afval. De gegevens omvatten strandingen en waarnemingen van levende en dode dieren die werden gemeld bij een van de drie Nederlandse rehabilitatiecentra voor zeehonden. De resultaten van onze studie laten zien dat: (i) het aantal verstrikte zeehonden is verviervoudigd gedurende de onderzoeksperiode, (ii) 67% van de verstrikte dieren jonge dieren waren, (iii) het aantal verstrikte grijze zeehonden meer dan 4 keer zo hoog was als dat van gewone zeehonden, terwijl gewone zeehonden meer kans hadden om puin in te slikken, en (iv) 88% van het puin dat verstrikking veroorzaakte afkomstig was van de visserij/botenindustrie. De verschillen tussen de soorten die we vonden kunnen worden verklaard door verschillen in hun gedrag, hun foerageerstrategieën en hun habitatvoorkeuren. Er was geen consensus bij het rapporteren van laesies of verstrikkend materiaal, waardoor geen verdere analyse mogelijk was. Toekomstig onderzoek op dit gebied zal enorm profiteren van het standaardiseren van gegevensverzameling en voor dit doel presenteren we een nieuw gedetailleerd strandingsformulier. Ondanks de toegenomen publieke bewustwording over de negatieve milieueffecten van marien afval, zijn er meer initiatieven en beleid nodig om de bescherming van het mariene milieu in Nederland te garanderen.”

Dankzij deze conferentie hebben Matilde en Anna contact gehad met met veel dierenartsen van over de hele wereld en het werk van Zeehondencentrum Pieterburen onder de aandacht te brengen. Verder hebben verschillende studenten diergeneeskunde van verschillende Europese universiteiten deze conferentie bijgewoond en waren geïnteresseerd in onze educatieve programma’s, zowel in dierengeneeskunde als in de zeehondenzorg afdeling.

Van selfies tot stenen gooien, zeehondenpups vinden nergens rust

Zeehondencentrum Pieterburen heeft de afgelopen twee weken veel te veel gevallen meegemaakt van verstoorde zeehondenpups. In de afgelopen weken zijn er 33 zeehondenpups opgevangen in Zeehondencentrum Pieterburen. Hiervan zijn 10, een derde van alle gevallen, aantoonbaar door acties van het publiek in de opvang terecht gekomen. Het centrum benadrukt nogmaals dat door het in 2020 getekende Zeehondenakkoord dit strikt verboden is.

Bovendien is het aanraken van zeehonden, zelfs de kleine pups, niet zonder gevaar. Het zijn de grootste roofdieren van Nederland. Zeehonden hebben een krachtige beet die bij mensen tot heftige ontstekingen kan leiden. Een zeehondenbeet moet met speciale antibiotica behandeld worden. In twee gevallen werden pups in de armen van kinderen geplaatst voor een foto. Een groot risico voor zowel mens als dier.

Op 4 juni 2020 is het Zeehondenakkoord getekend en van kracht gegaan. Dit akkoord moet het opvangen van zeehonden voorkomen, door meer te werken met observatie en verplaatsing. Zo komt het bij pups vaker voor dat deze uren alleen liggen, wanneer de moeder op jacht is. Dit is ook gebleken uit eerder gedragsonderzoek naar zeehonden(moeders) in de Dollard. Pups liggen soms tot wel 8 uur alleen, zonder nadelige gevolgen. Een alleen liggende pup is dus niet altijd in nood en moet met rust worden gelaten. Tenslotte is in het akkoord ook opgenomen dat voor de veiligheid van het dier, maar ook die van de mens, het verboden is om zelf actie te ondernemen. Enkel gecertificeerde zeehondenwachters mogen dit en staan in nauw contact met het opvangcentrum in wiens gebied zij actief zijn. Het is aan de opvangcentra om te bepalen of een zeehond al dan niet moet worden opgevangen.

De bouw van het Werelderfgoedcentrum in Lauwersoog is in volle gang. Op dit moment wordt er hard gewerkt aan de fundering van het gebouw. Een onderdeel daarvan is het gieten van beton. Voor zo’n groot gebouw is daar een hoop voor nodig. Gister was er zelfs een file aan betonvrachtwagens om het af te leveren. Bekijk hier de timelapse van de voortgang van afgelopen weken: http://timelapsebot.netcamviewer.nl/download/NCVTimelapser_CID_1437_PID_image_PSN_image_2023-06-01_06-18-37-1686142474.mp4 

Wil je de werkzaamheden van het Werelderfgoedcentrum op de voet volgen? Dit kan via de BouwApp!

Zeehondencentrum Pieterburen heeft de eerste gewone zeehondenpup van deze zomer opgevangen. Het dier was gevonden door omstanders. Zij zagen geen moeder in de buurt en dachten dat het hulp nodig had. Het Zeehondencentrum wil iedereen erop wijzen dat het verboden is om zeehonden aan te raken, behalve voor getrainde zeehondenwachters. Dit is de enige manier waarop operationele zeehondenopvangcentra het beleid volgens het Zeehondenakkoord kunnen nastreven.

Op vrijdagmiddag 19 mei kwamen omstanders een gewone zeehondenpup tegen in de buurt van Sint Jacobiparochie. Deze lag alleen in het slik zonder dat er een moeder in de buurt was. Aangezien het om een jong dier ging, gingen de omstanders ervanuit dat het niet voor zichzelf kon zorgen. Daarom besloten ze de pup mee te nemen. Vervolgens hebben zij Zeehondencentrum Pieterburen gebeld om professionele hulp in te schakelen.

Hoewel het Zeehondencentrum begrip heeft voor de goede intenties, is dit niet de gewenste manier van werken. Het zelf oppakken en helpen van zeehonden is in strijd met het beleid dat is vastgelegd in het Zeehondenakkoord in 2020. In dit akkoord wordt de focus gelegd op het observeren van wilde zeehonden, voordat het besluit wordt genomen of opvang nodig is. Daarom zijn er getrainde zeehondenwachters die de gemelde dieren controleren en alle nodige informatie doorspelen naar het zeehondenopvangcentrum waarvoor zij actief zijn. Vervolgens besluit het centrum of een zeehond naar de opvang wordt gebracht. Deze manier geeft de meeste zekerheid dat opvang de juiste keuze was. Wanneer het publiek besluit om zelf in te grijpen, wordt het voor zeehondenopvangcentra onmogelijk om dit beleid na te streven.

Een zeehondenmoeder kan haar pup tot wel 8 uur alleen laten, zonder dat er iets aan de hand hoeft te zijn. Helaas was de pup te ernstig verstoord om terug te plaatsen in het gebied waar zij vandaan kwam. Daarop werd dan ook besloten om het dier op te vangen. Eenmaal in Pieterburen kreeg zij de naam Crista. Deze naam is afgeleid van de wetenschappelijke naam voor de klapmuts, de Cystophora cristata. Een zeehondensoort die normaliter niet in Nederland voorkomt, maar die in maart dit jaar een jong baarde op Vlieland. Een unieke gebeurtenis en daarom de inspiratie voor de naam van de eerste pup deze zomer. Waarschijnlijk was zij hoogstens zes dagen oud en prematuur geboren. Dat maakt haar nog erg zwak en zij wordt daarom nauwlettend in de gaten gehouden door de dierenartsen en intensief verzorgd. De pup is op dit moment op veilige afstand te bewonderen in het Zeehondencentrum.

De eerste pup markeert de start van het geboorteseizoen van de gewone zeehond. Vele pups zullen de komende tijd geboren worden en zo’n drie à vier weken melk krijgen van de moeders. Alle zeehondenopvangcentra en zeehondenwachters blijven daarom oproepen om juist nu zo veel mogelijk afstand te houden van zeehonden, zodat moeder en pup deze zoogperiode ongestoord kunnen doorkomen. Wanneer mensen toch twijfels hebben over de gezondheid van een dier moeten zij melding doen via 144 (24 uur per dag bereikbaar). Na melding worden zeehonden minstens 24 uur geobserveerd, omdat uit onderzoek blijkt dat veel zeehonden zichzelf goed kunnen redden – mits ze voldoende rust krijgen in die 24 uur. Zeehondenwachters kunnen daarvoor zorgen door gebieden af te zetten en het publiek te informeren, terwijl ze in contact blijven met de zeehondencentra over de toestand van het dier.

Afgelopen zondag is Cornelia vrijgelaten! Deze volwassen grijze zeehond kwam 21 februari verzwakt bij ons binnen. En nu is ze weer sterk genoeg om terug te gaan naar de Waddenzee. Samen met andere grijze zeehonden is ze vrijgelaten. Het was een prachtige vrijlating bij zonsondergang.

Het gebeurt niet vaak dat we een volwassen grijze zeehond in de opvang hebben. Vrijwilliger Martina Zilian heeft mooie foto’s van haar gemaakt. 

De geboorte van een klapmuts op Vlieland was bijzonder nieuws. Onze collega Sander van Dijk was uitgenodigd bij het tv programma Tijd voor Max om meer te vertellen over de deze zeehondensoort. Hij had onder andere een schedel van klapmuts meegenomen om te laten zien aan de kijkers. Ook was Gerard Koster Joenje van vlielandplaatjes.nl erbij om wat mooie beelden te laten zien. De onderstaande afbeeldingen zijn ook van Gerard. 

Bekijk hier het fragment.

In de ochtend van maandag 27 maart heeft een klapmuts een jong gebaard op het strand van Vlieland. De klapmuts is een zeehondensoort die van nature rond de poolstreek voorkomt, dus dat maakt dit zeer uitzonderlijk en bijzonder. Na overleg met Zeehondencentrum Pieterburen en de lokale zeehondenwachter hebben politie en leger het gebied voorlopig afgesloten voor het publiek. Echter is dit van beperkte duur en maakt het centrum zich zorgen over de omstandigheden voor de pup op lange termijn. Daarom roept het centrum op om de dieren rust te geven.

Maandag 27 maart deed zeehondenwachter Willem op het strand van Vlieland wel een heel bijzondere ontdekking: een klapmuts die kort daarvoor een jong had gekregen op het strand van Vlieland. Nog nooit eerder kwam dit voor. Klapmutsen komen van nature in het poolgebied voor en kennen één van de kortste zoogperiodes van alle zeehondensoorten: gemiddeld maar 4 dagen. Daarom spreekt het Zeehondencentrum Pieterburen grote dank uit aan de lokale politie en het leger, omdat zij het gebied rondom de moeder en pup voorlopig hebben afgesloten. Daarom zullen de twee de zoogperiode hopelijk ongestoord door kunnen komen. .

Na de korte zoogperiode volgt een periode van vasten voor het jonge dier, waarbij het af en toe nog wat vocht binnenkrijgt via het ijs waar het normaliter op ligt. Daarna ga het dier op jacht in de open wateren van de poolstreek. Deze omstandigheden ontbreken hier natuurlijk. Het centrum maakt zich dan ook zorgen over hoe het daarna de pup zal vergaan. Hoe dan ook zal het van belang zijn de dieren rust te geven en het centrum doet dan ook de oproep dit te doen. Bovendien wordt er met politie en leger gewerkt aan een oplossing het gebied langer afgesloten te houden.

De klapmuts is een zeehondensoort die op de rode lijst van de IUCN als “kwetsbaar” aangemerkt staat. Zij leven voornamelijk rondom Groenland. Sporadisch komen jonge dieren nog wel eens elders terecht. In Nederland zijn ook verschillende klapmutsen opgevangen, maar in de afgelopen 10 jaar gebeurde dit 3 maal. In 2013 kwam een jonge klapmuts in opvang in Pieterburen en in 2014 en 2018 bij A Seal te Stellendam.

Fotocredit: Gerard Koster Joenje, vlielandplaatjes.nl