Tegenwoordig gaat het goed met de zeehond in Nederland. Juist daarom moet er op een verantwoorde en deskundige manier omgegaan worden met het opvangen van de dieren die in nood zijn. Dat doen wij het liefst door te voorkómen dat zeehonden in de problemen raken. Voorkomen is immers beter dan genezen. Mede daarom is in 2020 het Zeehondenakkoord opgesteld en door betrokken partijen ondertekend. Een ontwikkeling waar wij ongelooflijk blij mee zijn. Maar wat houdt het Zeehondenakkoord in? En wat betekent het voor ons, en ons werk? We vertellen je er alles over!
Wat is het zeehondenakkoord
In het Zeehondenakkoordstaan afspraken tussen de partijen die betrokken zijn bij het opvangen van zeehonden. Zo is onder andere afgesproken hoe de opvang van zeehonden er in de toekomst uit moet zien. Dit akkoord is in 2020 getekend door de vijf zeehondencentra, de twee vrijwilligersorganisaties, de vijf kustprovincies, de gemeenten in het Waddengebied en het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Daar hebben we ons ontzettend hard voor ingezet. We zijn dan ook supertrots op deze ontwikkeling.
"Wir glauben an eine gesunde Robbe, den Gradmesser für ein gesundes Meer."
Wat staat er in het Zeehondenakkoord?
In deze overeenkomst staat het volgende:
Zeehonden mogen alleen opgevangen worden als het écht nodig is (bijvoorbeeld door ziekte of verwondingen).
Zeehonden die in nood (lijken te) zijn moeten in principe eerst 24 uur worden geobserveerd, tenzij de situatie dit niet toe laat.
Alleen medisch gekwalificeerd personeel (zoals dierenartsen) van een operationeel zeehondencentrum mag besluiten of een zeehond moet worden opgevangen.
Er moeten zeehondenwachters opgeleid worden. Dit zijn specialisten die waken over de zeehonden op het strand.
Het is voor iedereen verboden om aan zeehonden te zitten, behalve voor de zeehondenwachters. Dit mag alleen in opdracht van het zeehondencentrum voor wie ze actief zijn.
Aanscherping
In 2021 bleek het nodig te zijn de afspraken nog duidelijker te maken. Sindsdien geven de drie operationele zeehondenopvangcentra de opdracht aan de zeehondenwachter om bij een zeehond te kijken. ”Operationeel” betekent dat de centra de gebouwen en mensen hebben om direct een zeehond in nood kunnen opvangen. De drie operationele zeehondenopvangcentra zijn A Seal, Ecomare en wij: Zeehondencentrum Pieterburen. Ieder opvangcentrum heeft zijn eigen zeehondenwachters.
Deze drie centra zijn verantwoordelijk voor de opvang van zeehonden langs de Nederlandse kust. Dankzij goede onderlinge samenwerking en de rechtstreeks aansturing van de zeehondenwachters in hun gebied kunnen zij de afspraken van het Zeehondenakkoord uitvoeren. Die samenwerking in met bovenal de vrijwillige inzet van al die zeehondenwachters zijn er geweldige resultaten geboekt! Zo zijn er minder zeehonden opgevangen sinds de invoering en juist meer zeehonden geholpen op de plek waar ze gevonden zijn. Om te blijven waar ze horen: in de zee.
Waarom was het Zeehondenakkoord nodig?
In Nederland waren er te weinig regels over waarom, wanneer en hoe je zeehonden mocht opvangen. Daarom waren er veel mensen mee bezig op verschillende manieren. Niet iedereen was het eens met elkaars manier van opvang. Uiteindelijk liep het zelfs zo hoog op dat er sprake was van illegale zeehondenopvang.
Daarnaast zijn er ook mensen die vinden dat zeehondenopvang helemaal moet stoppen. Daarom vroeg de overheid wetenschappers om advies te geven over hoe verder te gaan. Dat advies is vervolgens gebruikt om afspraken te maken met alle partijen die nog iets met zeehondenopvang mogen doen.
Wetenschappelijke adviescommissie zeehondenopvang
In 2017 besloot de overheid een “wetenschappelijke adviescommissie zeehondenopvang” in te stellen. De commissie bestond uit nationale en internationale wetenschappers met ieder hun eigen specialiteit, waaronder mariene biologie, infectieziekten en ethiek. Om tot hun advies te komen vergeleken zij de situatie in Nederland met de rest van wereld. Ook hielden zij rekening met hoe we in dit land omgaan met natuur en hulp bieden aan dieren in nood.
Het belangrijkste advies was dat zeehondenopvang voor het beschermen van de soort niet meer nodig is, maar wel voor andere doelen. En dat het alleen gebeurt door deskundigen: de zeehondenwachters. Zeehonden zijn roofdieren die op verschillende manieren gevaarlijk zijn. Met het huidige opvangbeleid, volgens het Zeehondenakkoord, zou opvang geen kwaad kunnen voor de wilde zeehonden als diersoort en levert het geen vervelende situaties op voor mens en dier.
Maar, zeehonden in Nederland komen zoveel in contact met mensen dat opvang nodig blijft. Ironisch genoeg is juist de mens en haar activiteiten de grootste bedreiging voor de zeehond. Daarom is het ontzettend belangrijk dat er is afgesproken dat we – als zeehondenopvang – alles, maar dan ook echt álles aan doen te voorkomen dat een zeehond dusdanig in de problemen komt dat opvang de enige redding is. Met als doel dat er uiteindelijk minder en minder zeehonden opgevangen te hoeven worden. De beste plek voor zeehonden is uiteindelijk de zee.
