Onze werkwijze - Zeehondencentrum Pieterburen

Uitrusting

De juiste uitrusting is cruciaal als je met dieren werkt die (mogelijk) ziektes naar elkaar kunnen verspreiden. Of naar de verzorgers! Sommige ziektes kunnen namelijk van zeehonden op mensen overspringen.

Scrubs

In de zeehondenzorg dragen we speciale werkkleding. Ook hierin verschillen wij niet van een regulier ziekenhuis, waar je artsen en verpleegkundigen in zogeheten ‘scrubs’ ziet rondlopen. Onze scrubs zijn groen of blauw van kleur en ze zijn bedoeld om heel wat (zeer hete) wasbeurten mee te gaan.

Iedere keer als we in een verblijf zijn geweest, verkleden we ons en trekken schone scrubs aan. Pas dan mogen we naar de viskeuken, of een ander verblijf. De scrubs worden na gebruik heel heet gewassen, want bacteriën en virussen gaan bij hogere temperaturen dood.

Persoonlijke beschermingsmiddelen

Bij ieder verblijf staan bakken met persoonlijke beschermingsmiddelen. Dit is (vaak wegwerpbare) uitrusting die bedoeld is om de verzorger te beschermen tegen ziektes of viezigheid. Omgekeerd helpt het ook om de zeehonden te beschermen tegen ziektes die wij bij ons dragen. Deze doen we aan voordat we het verblijf in stappen. Zodra we het verblijf uit gaan, gooien we ze weg.

Haarnetje – minder viezigheid in haar, geen haren in het verblijf van de zeehond
Mondkapje – geen ziektes uitademen op de zeehond, geen ziektes inademen van de zeehond (zeehonden willen nog wel eens in je gezicht niezen)
Blauwe schoentjes – niet letterlijk schoenen, vermindert overdracht ziektes
Handschoenen – vermindert overdracht ziektes

Regenkleding

De verzorgers dragen in de verblijven ook regenkleding. Deze regenbroeken en -laarzen blijven in de verblijven en hoeven niet steeds weggegooid of uitgewassen te worden. Wel wordt de kleding afgespoeld na het uittrekken. Net zoals de andere kleding die we dragen, is ook dit bedoeld om ziekteoverdracht te verminderen.

Maar het zorgt er ook voor dat we iets droger kunnen blijven terwijl we met de dieren werken. Daarnaast beschermt het ons tegen de tanden van de zeehonden. Die kunnen hard bijten, dus het is fijn als er een rubberen laars of een losse regenbroek in de weg zit.

Hoe verzorgen we zeehonden?

De zeehondenverzorgers handelen zo, dat er minder kans is op het overbrengen van ziektes en dat het zo min mogelijk stress oplevert bij de dieren. De zeehonden die bij ons komen zijn namelijk erg zwak. Het opvangproces is van zichzelf al stressvol voor ze, dus we willen waar mogelijk stress vermijden. Dit noemen we het no-stress policy.

Volgorde in fase 1

De volgorde is erg belangrijk. De gezondste dieren verzorgen we als eerst verzorgd, en de ziekste dieren als laatst in de verzorgingsronde. We willen namelijk voorkomen dat de gezondere zeehonden ziek worden vlak voordat ze naar buiten mogen. En in fase 1 kunnen er in de ene quarantaine heel erg zieke dieren liggen, terwijl de zeehonden in de quarantaine ernaast bijna klaar zijn voor fase 2.

Als er in de laatste quarantaine een zeehond ligt met een virus, dan moeten de verzorgers douchen en hun haar wassen voordat ze weer naar een ander verblijf mogen gaan.

Stilte en rust

Tijdens het verzorgen praten de verzorgers nauwelijks of niet met elkaar. Van tevoren wordt besproken wat er moet gebeuren. Maar eenmaal in de verblijven is het belangrijk dat we zo stil mogelijk zijn. Ook maken we geen plotselinge bewegingen.

Weinig contact

We zorgen ervoor dat een zeehond maar één keer gevangen hoeft te worden. Het zijn wilde dieren (en bovendien roofdieren). Ze worden niet graag door mensen aangeraakt of opgepakt. Dat levert hun veel stress op. Dat proberen we dan ook zoveel mogelijk te vermijden. Bovendien is het voor de verzorgers ook fijner als ze de zeehond maar één keer hoeven te pakken: tijdens het vangen is er namelijk een hogere kans om gebeten te worden.

Maar, vastpakken is bij opvang soms wel nodig. Bijvoorbeeld om te voeren of om medicijnen te geven. Dan geven we eten, medicijnen en doen we een medische check terwijl het dier door de verzorger wordt vastgehouden. Als dat allemaal is gedaan, wordt de zeehond weer losgelaten.

Hygiëne

De beste manier om de overdracht van ziektes te voorkomen, is om ervoor te zorgen dat alles goed schoon is. Alle verblijven worden dan ook iedere dag grondig schoongemaakt. Niet alleen dat, maar ook de keuken waar het voedsel bereid wordt, de gangen waar de verzorgers doorheen lopen, de kleding en het materieel wordt regelmatig gereinigd.

Met z’n allen verhuizen

Zeehonden die samen in een verblijf liggen, worden pas naar een nieuw verblijf verhuisd als ze allemaal klaar zijn om naar de volgende fase te gaan. Zo weten we zeker dat ze geen ziektes van een ziek(er) verblijfgenootje kunnen meenemen naar het nieuwe bad. Het bad waar de zeehonden eerst zaten, is dan helemaal leeg en kan schoongemaakt en gedesinfecteerd worden voor de volgende patiënten.

Materialien

Ieder verblijf heeft eigen materialen voor de verzorgers. Denk aan:

Regenkleding
Beschermingsmateriaal
Schoonmaakmiddelen
Emmers
Bezems
Handdoeken

Al deze materialen worden na gebruik gedesinfecteerd en zoveel mogelijk opnieuw gebruikt. Zo zorgen we ervoor dat ieder verblijf schoon materiaal heeft om mee te werken, en verminderen we de hoeveelheid afval.

Training

Alle medewerkers en vrijwilligers volgen een uitgebreide training voordat ze beginnen aan hun werk in de zeehondenzorg. Het is belangrijk dat ze weten hoe ze met deze dieren om moeten gaan. Zeehonden zijn roofdieren, ze kunnen dus bijten! Maar daarnaast staan de hygiëneprotocollen en richtlijnen centraal in de training. Ieder verblijf heeft ook een overzicht van de protocollen die daar gelden.

Bezoekers

Bezoekers hebben geen toegang tot de verblijven. Ze kunnen de fase 1 verblijven van achter glas bekijken, en de fase 2 en fase 3 baden zijn van een afstandje te bekijken. Bezoekers hoeven zich niet aan dezelfde hygiëneregels te houden als wij, omdat ze niet dicht genoeg bij de zeehonden komen.

Huisdieren

Het is echter wel ten strengste verboden om huisdieren mee te nemen naar het Zeehondencentrum. Er zijn een aantal ziektes die heel erg makkelijk van zeehonden naar andere dieren overspringen, en andersom. Dit soort ziektes heten zoönosen.