Baardrob

Weet jij hoe de baardrob aan zijn naam komt? Baardrobben hebben een dikke bos lange snorharen. Als deze droog zijn, krullen de uiteinden van deze haren om. Het lijkt daardoor net of ze een dikke snor hebben.

Baardrobben hebben een brede kop die van boven een beetje plat lijkt. Hun ogen zijn relatief klein en staan dicht bij elkaar. Ze hebben een grote, brede snuit waarvan de wangen een beetje lijken te hangen. Hun neusgaten staan wijd uit elkaar en zijn vrij groot^1,3.

De kop lijkt klein in verhouding met hun lichaam. Baardrobben hebben een groot, lang lijf. Volwassen dieren zijn tussen de 2 en 2,5 meter lang, met een gemiddeld gewicht tussen de 250 en 300 kilo³.

De vrouwtjes worden soms wat groter dan de mannetjes. Maar verder zijn de vrouwtjes en mannetjes moeilijk uit elkaar te houden. Ze hebben beide een grijsbruine kleur, soms met roestkleurige kop en flippers. Omdat hun vingers zijn allemaal even lang zijn, lijken de flippers van baardrobben bijna vierkant van vorm. De nagels zijn breed en kort^1,2.

Baardrobben zijn leden van de familie van zeehonden (Phocidae), en horen bij de subfamilie van noordelijke zeehonden (Phocinae). Ze leven in het Noordpoolgebied. Door hun afgelegen leefgebied en manier van leven is het erg moeilijk om langdurig onderzoek te doen. Hierdoor is er over hun gedrag weinig bekend.

Deze zeehondensoort kent twee ondersoorten. De Atlantische baardrob (Erignathus barbatus barbatus) en de Pacifische baardrob (Erignathus barbatus nauticus). De eerste leeft in het Atlantische gedeelte van de Noordpool. De Pacifische baardrob leeft ook op de Noordpool, maar dan aan de kant van de Stille Oceaan¹.

Naar schatting zijn er meer dan 500.000 baardrobben. Ze worden als niet-bedreigd gezien, maar door klimaatopwarming verandert hun leefgebied aanzienlijk¹. Ze zijn in het paarseizoen afhankelijk van het zee-ijs, dus het afnemen hiervan is nadelig voor de baardrobbenpopulatie. Ze zijn nu dus nog niet in de problemen. Maar het smelten van de ijskappen zal ervoor zorgen dat baardrobben steeds minder ruimte hebben om te paren en pups te zogen².

Baardrobben jagen vooral op benthos. Benthos is een verzamelnaam voor organismen die in en op de zeebodem leven. Hun dieet is gevarieerd. Zo eten ze krabben, garnalen, schelpdieren, inktvissen en vissen. Ze jagen in ondiepere wateren op deze dieren en duiken meestal rond de 100 meter diep. Jongere, minder ervaren dieren gaan soms een stuk dieper (tot 450 meter). Baardrobben kunnen 25 minuten onder water blijven, maar de meeste duiken duren niet langer dan 10 minuten³.

Erg sociaal zijn baardrobben niet. Ze brengen hun tijd het liefst alleen door. Ook vrouwtjes zijn graag alleen als ze hun pup krijgen en zogen. Het is echter niet vreemd om ze naast elkaar op het ijs te zien liggen. Tijdens het verharen gaan ze liever het water niet in. Dan zijn ze vaak in kleine groepjes op het ijs te vinden.

Baardrobben rusten dicht bij water. Dit doen ze, zodat ze snel kunnen vluchten als dat nodig is. De beste plekken om uit te rusten zijn dus langs de waterrand op het pakijs, op ijsschotsen, of rondom ademgaten op het zee-ijs³.

Zowel over het paargedrag, als over de geboorteperiode is er weinig bekend van deze soort. We weten bijvoorbeeld niet hoe lang de zwangerschap van baardrobben precies duurt.

Als ze tussen 5 en 7 jaar oud zijn, worden baardrobben geslachtsrijp. Dat betekent dat ze volwassen zijn en dus pups kunnen gaan krijgen.

Baardrobben paren in het water. Hierdoor is er weinig bekend over hun paargedrag. We weten wel dat mannetjes tijdens het paarseizoen ‘zingen’. Ze doen dit om vrouwtjes aan te trekken en om andere mannetjes af te schrikken. Hun gezang bestaat meestal uit scherpe, fluitende geluiden. Deze beginnen heel hoog en worden dan lager in toon³.

De pups worden tussen maart en begin mei geboren op ijsschotsen in ondiep water. De pups zijn bij de geboorte rond de 1,30 meter en wegen dan gemiddeld 35 kilo. Ze hebben een dichte, lichtgrijze vacht. En een laagje onderhuids blubber.

Wist je dat de meeste baardrobpups binnen een paar uur na de geboorte met hun moeder het water in gaan? Waarschijnlijk doen ze dit om ijsberen in de omgeving te mijden³.

Tijdens de zoogperiode is de pup ongeveer de helft van de tijd op het ijs om te slapen. De rest van de tijd zullen moeder en pup samen in het water zijn. Pups van baardrobben leren dus zwemmen en duiken van hun moeder, iets wat de meeste andere zeehondensoorten niet doen³.

De melk die de pup van de moeder krijgt, is ongeveer 50 procent vet, waardoor het jong snel aankomt. De zoogperiode duurt tussen de 18 en 24 dagen. Aan het eind van deze periode kan de baardrobpup 100 kilo wegen. Pups komen dus in deze korte tijd 60-70 kilo aan! De moeder verlaat haar jong dan om te gaan paren^2,3.

Baardrobben staan vaak bij ijsberen op het menu. Maar ook orka’s, Groenlandhaaien en zelfs walrussen jagen wel eens op jonge baardrobben.

Er wordt ook door mensen op deze zeehonden gejaagd. Onder de verschillende inheemse bevolkingen is traditionele zeehondenjacht een belangrijke bron van eten, brandstof en materiaal.

In Rusland werd er ook commercieel veel op baardrobben gejaagd. Tussen 1950 en 1960 werden er in sommige jaren meer dan 10.000 baardrobben gedood. Dat is inmiddels heel sterk teruggebracht. Er mogen nu nog maar enkele honderden dieren per jaar gedood worden. De enige bronnen hierover zijn echter van de Russische overheid, dus het is niet duidelijk of deze aantallen juist zijn en of die regels ook nageleefd worden^3,4.